Ðối với người Mường nói chung và người Mường Hòa Bình nói riêng, cồng chiêng đóng vai trò hết sức quan trọng trong đời sống tinh thần. Âm thanh cồng chiêng như mạch nước ngầm thấm đẫm vào cuộc sống của cộng đồng người Mường di cư vào Gia Lai.
Đồng bào dân tộc Mường giữ nét văn hóa truyền thống ở vùng đất mới - Ảnh: VGP/Lưu Hương
Đường vào xã Ia Lâu, thôn Đà Bắc, xã Ia Lâu, huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai uốn lượn, phong cảnh hữu tình với những rặng cỏ lau khô bên đường và những quả đồi xanh ngút ngàn.
Vào những ngày cuối tuần, bà con dân tộc Mường tập trung để tập luyện trình diễn cồng chiêng. Phụ nữ mặc trang phục chỉnh tề, đúng quy cách với áo trắng, váy đen dài, khăn trùm đầu. Bên giá đỡ 2 chiếc chiêng và 1 chiếc trống, mọi người nắm tay nhau múa xòe, nhảy sạp và hát đối đáp bằng tiếng Mường; các thành viên tập luyện hăng say trong không khí vui vẻ, sôi nổi.
Chị Bùi Thị Tinh, Chi Hội trưởng Chi hội Phụ nữ thôn Đà Bắc, xã Ia Lâu, huyện Chư Prông, Gia Lai chia sẻ: Với người Mường, cồng chiêng không chỉ là nhạc cụ mà còn có ý nghĩa linh thiêng trong sinh hoạt văn hóa tinh thần. Nếu như chiêng của đồng bào Jrai, Bahna chủ yếu là nam giới đánh, thì chiêng Mường lại chủ yếu là phụ nữ. Bộ chiêng của bà con ở Tây Nguyên có nhiều chiếc, còn bộ chiêng của người Mường gồm 2 chiếc chiêng và 1 chiếc trống; âm thanh của chiêng Mường bay bổng, ngân vang.
Chị Tinh chia sẻ, khi công trình nhà máy Thủy điện Hòa Bình được xây dựng, người Mường di cư từ xã Tiền Phong, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình vào Gia Lai lập nghiệp. Lúc đầu, chỉ có vài chục hộ nhưng đến nay thôn Đà Bắc đã có 125 hộ là người dân tộc Mường. Trong hành trang di cư thường có thêm bộ cồng chiêng và được người dân cất giữ cẩn thận.
"Lúc mới vào lập nghiệp, cuộc sống còn nhiều khó khăn nên việc bảo tồn văn hoá cồng chiêng chưa được chú trọng. Dần dần, cuộc sống ổn định, bà con càng chú trọng việc bảo tồn truyền thống văn hóa của dân tộc mình. Người già cùng các nghệ nhân đứng ra tập hợp con cháu lại để truyền dạy các bài cồng chiêng. Bà con tích cực tham gia các hoạt động cộng đồng, sinh hoạt văn hóa mà không thể thiếu âm nhạc cồng chiêng. Hương ước của thôn cũng đề cập đến việc bảo tồn cồng chiêng của dân tộc", chị Tinh nói.
Chị Tinh cho hay, cồng chiêng là biểu tượng văn hóa của người Mường. Không những vậy, cồng chiêng còn góp một phần nhỏ bé vào sự đa dạng của nền văn hóa đa sắc tộc Việt Nam. Nhạc cụ này tham gia vào tất cả các hoạt động đời sống, văn hóa, do đó dù là già hay trẻ, dù là trai hay gái, hễ là người Mường thì đều coi cồng chiêng là bảo vật thiêng liêng của mình, họ lưu truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác.
Những bài chiêng thường được biểu diễn khi nhà có khách, đám cưới, ngày hội lớn của cộng đồng. "Nhờ được các nghệ nhân chỉ dạy tận tình, đến nay tôi đánh thuần thục nhiều bài chiêng truyền thống của dân tộc. Khi có việc vui thì đánh cả 2 chiêng, 1 trống; việc buồn thì đánh 1 chiêng, 1 trống.", chị Tinh kể.
Tiếng chiêng của người Mường là sự kết nối với quê hương, nguồn cội - Ảnh: VGP/Lưu Hương
Để tiếng chiêng mãi vang xa
Đối với đồng bào Mường ở xã Ia Lâu, huyện Chư Prông, văn hóa cồng chiêng là một di sản rất đặc biệt mà dù trải qua bao biến cố thời gian, họ vẫn đang từng ngày bảo vệ và phát huy, góp phần nâng cao đời sống tinh thần của đồng bào dân tộc.
Để phát huy giá trị của văn hóa cồng chiêng trong đời sống, cuối năm 2023, Chi hội Phụ nữ phối hợp cùng Chi đoàn thôn Đà Bắc thành lập Câu lạc bộ cồng chiêng người Mường. Thời gian đầu, Câu lạc bộ chỉ có 20 thành viên nhưng đến nay đã tăng lên 50 thành viên. Câu lạc bộ duy trì sinh hoạt vào dịp cuối tuần. Không chỉ sinh hoạt tại địa phương, Câu lạc bộ Cồng chiêng người Mường thường xuyên tham gia nhiều chương trình văn hóa do địa phương tổ chức.
Ông Đinh Văn Thiên, người dân thôn Đà Bắc chia sẻ, xa quê vào vùng đất mới để sinh sống nên người Mường rất đoàn kết, quan tâm lẫn nhau. Luôn nhắc nhở nhau việc duy trì nét văn hóa dân tộc mình; bởi việc giữ gìn văn hóa cồng chiêng không chỉ góp phần gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Mường mà còn là sự kết nối với quê hương, nguồn cội.
Theo anh Nguyễn Thế Sơn Kiên, Bí thư Đoàn xã Ia Lâu, thôn Đà Bắc là một trong những địa phương tập trung đông đồng bào dân tộc Mường sinh sống. Các nét văn hóa truyền thống mang đậm bản sắc dân tộc Mường như ném còn, hát ví và đặc biệt là cồng chiêng vẫn được người dân nơi đây gìn giữ và phát huy. Trong không khí lễ hội, nhờ có tiếng chồng chiêng mà trở nên rộn ràng, tươi vui hơn. Khi tiếng cồng chiêng vang lên, sâu thẳm mỗi người Mường đều cảm thấy tự hào, thêm yêu quý văn hóa của dân tộc mình và từ đó chung tay gìn giữ, để tiếng chiêng ngân vang, rộn rã nơi vùng biên giới.
Theo Chinhphu.vn
16/02/2025-12:50
Sáng ngày 16/2, đồng chí Hà Thị Nga, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tuyên Quang đã chủ trì cuộc họp Thường trực Tỉnh ủy.
16/02/2025-12:49
Mô hình Camera an ninh được triển khai tại nhiều địa phương không chỉ giúp người dân chấp hành tốt quy định pháp luật mà còn phục vụ hiệu quả cho công tác chỉ đạo điều hành, quản lý nhà nước về đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội. Đây là mô hình đang được khuyến khích nhân rộng trên địa bàn tỉnh.
16/02/2025-12:48
Sáng ngày 16/2, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp do đồng chí Lê Quốc Phong, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh làm Trưởng đoàn thăm và làm việc tại Tuyên Quang, dâng hương tưởng nhớ Chủ tịch Hồ Chí Minh và các vị tiền bối cách mạng tại Khu di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào.
16/02/2025-12:47
Sáng ngày 16/2, Câu lạc bộ Người làm báo cao tuổi tỉnh đã tổ chức gặp mặt đầu xuân và thăm Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh Tuyên Quang.
16/02/2025-12:47
Sáng ngày 16/2, đồng chí Đào Hồng Lan, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Y tế và đoàn công tác đã có chuyến thăm và làm việc tại tỉnh Tuyên Quang.
16/02/2025-11:50
Ngày 15/2, Chủ tịch nước Lương Cường đã tới tham dự các hoạt động văn hóa, chúc Tết cộng đồng các dân tộc Việt Nam tại Ngày hội "Sắc Xuân trên mọi miền Tổ quốc" năm 2025, được tổ chức tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Hà Nội).
16/02/2025-11:49
Không ít người dùng bất ngờ khi nhận ra phải trả phí để tạo tài khoản Zalo mới.
16/02/2025-11:49
Bộ trưởng GTVT Trần Hồng Minh nhấn mạnh việc áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù là cần thiết để bảo đảm tiến độ và hiệu quả của các dự án đường sắt quan trọng, trong đó có việc chỉ định thầu.
16/02/2025-11:48
Do ảnh hưởng của không khí lạnh tăng cường yếu lệch Đông kết hợp với dòng xiết trong đới gió Tây trên cao, khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ có mưa, mưa nhỏ.
16/02/2025-11:47
Tận dụng thời tiết nắng nóng, hàng trăm mũi thi công với hàng nghìn cán bộ, kỹ sư đang tăng tốc ngày đêm, nhằm đạt và vượt tiến độ các dự án giao thông cho miền Tây.
16/02/2025-11:46
Hiện nay, các tỉnh thành Đồng bằng sông Cửu Long đang vào mùa thu hoạch lúa Đông Xuân. Giá lúa tươi tăng nhẹ so với trước Tết.
16/02/2025-11:46
Các đại biểu Quốc hội bày tỏ đồng tình với kế hoạch của Chính phủ về điều chỉnh tăng trưởng năm nay lên 8%; cho rằng đây không chỉ là nhiệm vụ về kinh tế - xã hội mà còn là nhiệm vụ chính trị của cả hệ thống và góp ý các giải pháp tức thì cũng như dài hạn.