Lạm phát đã bớt căng thẳng

Theo Báo cáo từ Bộ Thương mại Mỹ vừa công bố, nền kinh tế vẫn gặp khó khăn trong việc phục hồi đầu quý II, sau khi tăng trưởng GDP quý I ghi nhận mức suy giảm đầu tiên trong 3 năm. Tuy nhiên, GDP có thể được hỗ trợ bởi sự thu hẹp mạnh của thâm hụt thương mại hàng hóa trong tháng trước, khi làn sóng nhập khẩu để "né" thuế quan đã giảm dần.

Đáng chú ý, áp lực lạm phát trong tháng 4 tiếp tục dịu bớt, với chỉ số giá cốt lõi ghi nhận mức tăng theo năm thấp nhất trong vòng 4 năm. 

Tuy vậy, điều này khó đủ để thúc đẩy Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sớm quay lại chu kỳ cắt giảm lãi suất, bởi thuế quan nhập khẩu dự kiến sẽ tiếp tục gây áp lực giá. 

Theo các chuyên gia kinh tế, tác động lạm phát từ thuế quan chưa phản ánh đầy đủ do nhiều doanh nghiệp vẫn đang bán ra hàng tồn kho tích lũy từ trước thời điểm ông Trump khởi động chính sách thương mại cứng rắn.

Một ngày sau khi Tòa án Thương mại Mỹ ra phán quyết ngăn phần lớn sắc thuế của ông Trump có hiệu lực, Tòa Phúc thẩm Liên bang đã tạm thời khôi phục các thuế quan này, khiến triển vọng kinh tế thêm phần bất định. Trong bối cảnh đó, "có bằng chứng rõ ràng cho thấy người tiêu dùng đang co cụm", Olu Sonola, Trưởng bộ phận nghiên cứu kinh tế Mỹ tại Fitch Ratings nhận định.

"Fed sẽ hoan nghênh số liệu lạm phát tích cực trong báo cáo lần này, nhưng họ có thể xem đó là sự yên ả trước cơn bão", ông Olu Sonola nói thêm.

Theo báo cáo từ Cục Phân tích Kinh tế (BEA), chi tiêu tiêu dùng, vốn chiếm hơn 2/3 tổng hoạt động kinh tế đã tăng 0,2% trong tháng 4, sau khi tăng 0,7% trong tháng 3. Kết quả này phù hợp với dự báo của giới phân tích. Chi tiêu tăng chủ yếu nhờ dịch vụ như nhà ở và tiện ích, chăm sóc sức khỏe, nhà hàng và khách sạn. Ngược lại, chi tiêu cho hàng hóa giảm do người dân cắt giảm mua xe, quần áo, giày dép và hàng hóa giải trí.

Việc người tiêu dùng mua trước hàng hóa để tránh thuế quan đã thúc đẩy chi tiêu tăng mạnh trong tháng trước. Dù phần lớn thuế quan đã được áp dụng, một số mức thuế cao hơn vẫn tạm hoãn đến tháng 7 và giữa tháng 8.

Nhiều chuyên gia nhận định chính sách thương mại quyết liệt của ông Trump sẽ làm tăng lạm phát và kéo chậm đà tăng trưởng kinh tế trong năm nay. Biên bản cuộc họp ngày 6-7/5 của Fed đã nêu: “Các thành viên đánh giá rủi ro suy giảm đối với tăng trưởng và việc làm, cùng rủi ro gia tăng đối với lạm phát, đều tăng lên, chủ yếu do ảnh hưởng tiềm ẩn từ việc tăng thuế quan”. Fed đã giữ nguyên lãi suất điều hành ở mức 4,25%-4,50% kể từ tháng 12 năm ngoái. Thị trường kỳ vọng Fed sẽ bắt đầu cắt giảm lãi suất từ tháng 9 tới.

Kinh tế Mỹ giảm 0,2% trong quý I (theo tốc độ hàng năm), sau khi tăng 2,4% trong quý IV/2024 – phần lớn do làn sóng nhập khẩu tăng đột biến gây áp lực. Theo báo cáo từ Cục Điều tra Dân số thuộc Bộ Thương mại Mỹ, khi phần lớn thuế quan đã được áp dụng, nhập khẩu hàng hóa lao dốc, giúp thu hẹp thâm hụt thương mại hàng hóa tới 46% xuống còn 87,6 tỷ USD trong tháng 4, 

Ở một báo cáo khác, giờ đây, khi hầu hết sắc lệnh thuế đã được áp dụng, nhập khẩu hàng hóa giảm mạnh, giúp thâm hụt thương mại hàng hóa trong tháng 4 thu hẹp 46%, còn 87,6 tỷ USD.

Nhập khẩu hàng hóa giảm 68,4 tỷ USD, còn 276,1 tỷ USD, trong khi xuất khẩu tăng 6,3 tỷ USD lên 188,5 tỷ USD. Nếu xu hướng này kéo dài, cán cân thương mại có thể đóng góp lớn cho tăng trưởng quý này, sau khi làm giảm kỷ lục 4,9 điểm phần trăm trong quý trước. Tuy nhiên, doanh nghiệp chưa có dấu hiệu tăng nhập hàng trở lại. Tồn kho bán buôn giữ nguyên, tồn kho bán lẻ giảm nhẹ 0,1%, có thể làm giảm một phần tác động tích cực của thương mại đến GDP.

"Nếu nhập khẩu giảm mà tồn kho không giảm tương ứng, tăng trưởng GDP sẽ được hỗ trợ", chuyen gia kinh tế trưởng tại High Frequency Economics, Carl Weinberg nhận định và nói thêm: "Nhưng chúng tôi sẽ ngạc nhiên nếu hàng tồn không giảm mạnh trước khi quý II kết thúc".

Tiết kiệm cá nhân chạm mức cao nhất trong một năm

Tỷ lệ tiết kiệm cá nhân tăng lên 4,9% trong tháng 4, chạm mức cao nhất trong một năm, cao hơn so với 4,3% trong tháng 3. Phần lớn mức tăng thu nhập cá nhân 0,8% được dành để tiết kiệm, chủ yếu đến từ các khoản chi trả an sinh xã hội cho người nghỉ hưu hưởng lương hưu công, như cựu cảnh sát hoặc lính cứu hỏa. Tiền lương tăng 0,5%.

Dù lạm phát trong tháng 4 ở mức thấp, kỳ vọng lạm phát trong dân vẫn cao. Biên bản Fed cho biết một số quan chức đánh giá điều này "có thể khiến doanh nghiệp sẵn sàng tăng giá hơn". Chỉ số PCE - thước đo lạm phát ưa thích của Fed - tăng 0,1% trong tháng 4, sau khi không đổi trong tháng 3. Giá hàng hóa tăng 0,1%, chủ yếu ở nhóm hàng giải trí, nội thất và thiết bị bền. Trong tháng 3, giá hàng hóa giảm 0,5%.

Giá dịch vụ tăng 0,1%, chậm lại từ mức 0,2% tháng trước. Giá dịch vụ tài chính, bảo hiểm và giải trí giảm mạnh, trong khi giá nhà ở, tiện ích và vận tải tiếp tục tăng. So với cùng kỳ năm trước, chỉ số PCE tăng 2,1% trong tháng 4, giảm từ 2,3% của tháng 3. Chỉ số lõi (loại trừ thực phẩm và năng lượng) tăng 0,1%, tương tự mức điều chỉnh tăng trong tháng 3.

Lạm phát lõi theo năm tăng 2,5%, mức thấp nhất kể từ tháng 3/2021, giảm từ 2,7% tháng trước. Fed sử dụng chỉ số này làm cơ sở cho mục tiêu lạm phát 2%. “Các mức thuế tăng hiện chưa tác động rõ đến giá tiêu dùng, nhưng chúng tôi dự báo xu hướng lạm phát tích cực hiện tại sẽ đảo ngược trong nửa cuối năm, khi doanh nghiệp buộc phải chuyển một phần chi phí thuế vào giá bán để bảo vệ biên lợi nhuận”, Kathy Bostjancic, chuyên gia kinh tế trưởng tại Nationwide nhận định./.

Theo VTV.VN